W tym roku przypada 150 rocznica urodzin wybitnego malarza polskiego, Józefa Pankiewicza. Z tej okazji Muzeum Lubelskie postanowiło uczcić tę rocznicę wystawą poświęconą bogatej twórczości malarza.
Ekspozycja „Pankiewicz i po… Uwalnianie koloru” prezentuje bogaty i zróżnicowany dorobek artysty z różnych okresów jego twórczości – od fascynacji symbolizmem, impresjonizmem, Cézannem i Bonnardem, aż po obrazy, które inaugurowały powstanie różnych odmian i szkół polskiego koloryzmu. Twórczość Józefa Pankiewicza ukazana jest poprzez dialog z różnymi koncepcjami barwy i światła w polskiej sztuce okresu międzywojennego i współczesnej.
Wystawa podzielona została na dwie części – pierwsza, skupiona jest wokół Józefa Pankiewicza i artystów związanych z Komitetem Paryskim (Józef Czapski, Jan Cybis, Hanna Rudzka-Cybisowa, Piotr Potworowski, Artur Nacht-Samborski, Zygmunt Waliszewski), w drugiej natomiast pokazane są zróżnicowane modele recepcji koloryzmu w powojennej sztuce polskiej. Wystawa łączy więc różne modele twórczości artystycznej zakorzenione w lekcji koloru i malarskich jakości. Znajdują się na niej dzieła bezpośrednich sukcesorów malarstwa kolorystycznego, związanych przede wszystkim z pracownią Jana Cybisa w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, jak i współczesnych artystów, wykorzystujących barwę i światło jako podstawowe środki kompozycji i ekspresji obrazów i przestrzennych instalacji.
Jan Cybis, „Kwiaty i gruszki”, 1971
Ekspozycja kreśli głęboki nurt myślenia o kolorze w powojennej kulturze polskiej, który warunkował dialog i odrzucanie tej tradycji w wymiarze lokalnym, związanym z modelami pracowni artystycznych w kolejnych dekadach drugiej połowy XX wieku i początku XXI wieku. Na wystawie zaprezentowano zatem także kontynuatorów, którzy w bardzo różnorodny sposób odnoszą się do koloryzmu i pośrednio do Pankiewicza. Są to min: Roman Artymowski, Tomasz Ciecierski, Jan Chwałczyk, Tadeusz Dominik, Jarosław Fliciński Stefan Gierowski, Józef Hałas, Karolina Hałatek, Jacek Sempoliński, Sebastian Skoczylas, Kajetan Sosnowski, Tomasz Zawadzki, Leon Tarasewicz czy Zbigniew Tymoszewski. Wystawa obejmuje zatem trzy zasadnicze nurty recepcji koloryzmu – związany z ideą abstrakcji i autonomii malarskiej, ideą awangardy i krytyki obrazu, wreszcie postmodernistycznym, poszerzonym i intermedialnym obrazem.
Józef Pankiewicz, „Martwa natura z niebieskim wazonem”, 1910
Józef Pankiewicz (ur. w Lublinie w 1866 r., zmarł w La Ciotat we Francji w 1940 r.) był malarzem, grafikiem, pedagogiem. Należy do najwybitniejszych artystów w historii sztuki polskiej XX w., w latach 20. zainicjował nurt polskiego koloryzmu wyrastający z doświadczeń francuskich postimpresjonistów. Artysta wystawiał swe obrazy w kraju i za granicą; otrzymywał też liczne nagrody, m.in. na Wystawie Powszechnej w Paryżu. W 1933 r. „za twórczą pracę w dziedzinie malarstwa” został odznaczony przez Prezydenta RP Ignacego Mościckiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Otrzymał też francuską Legię Honorową.
Wystawa „Pankiewicz i po… Uwalnianie koloru” będzie czynna do 18 września 2016 roku.
