28 marca 1985 roku zmarł we Francji niezwykły malarz pochodzenia żydowskiego Marc Chagall. Przy okazji tej rocznicy postanowiliśmy przywołać 10 najciekawszych faktów z życia tego wyjątkowego artysty.
1. Marc Chagall już jako mały chłopiec marzył o tym, aby być muzykiem, tancerzem, poetą oraz malarzem. Chagall w swoim wspomnieniach „Moje życie” z 1931 roku wyznaje, że po raz pierwszy opowiedział swoich planach swojej matce. Zaniepokojona kobieta postanowiła skonsultować ten pomysł z artystą Jehudem Penem prowadzącym szkołę rysunku i malarstwa w Witebsku. Pomimo wątpliwości matki, co do talentu chłopca, profesor dostrzegł w nim ogromny potencjał i zgodził się udzielać mu lekcji.
2. W wieku 20 lat Chagall postanowił rozpocząć naukę w Petersburgu. Wyjechał tam pomimo obowiązującego Żydów zakazu osiedlania się w stolicy. Ojciec wręczył mu na podróż jedyne 27 rubli, dlatego młody malarz podjął się zarobkowego malowania szyldów.
3. Swoją przyszłą żonę, Bellę Rosenfeld artysta poznał w 1909 roku w Petersburgu. Spotkali się na moście, połączyły ich spojrzenia. Od tego momentu nie potrafili już bez siebie żyć. On miał wtedy 23 lata, ona niecałe 15. Bella tak opisała ich pierwsze spotkanie: „Byłam zaskoczona jego oczami, były tak niebieskie jak niebo… Zakochałam się w nich. Nikt nie wyrzekł słowa. Oboje czuliśmy bicie naszych serc”.
4. Pierwotna wersja jego żydowskiego nazwiska brzmiała Segał i francuską pisownię otrzymało dopiero w 1910 roku, kiedy malarz przybył do Francji i wyraził wielki zachwyt nad tutejszą sztuką oraz atmosferą wiecznie żyjącego i tętniącego miasta.
5. W 1919 roku artysta wszedł w ostry konflikt z Kazimierzem Malewiczem, piewcą sztuki awangardowej. Pomimo, że Chagall zainaugurował w 1919 roku witebską Wolną, ów spór doprowadził do usunięcia malarza ze szkoły i przemianowania go na akademię suprematyczną.
6. Chagall upodobał sobie w swoich obrazach postacie, które obdarzone są darem latania i unoszą się beztrosko nad wiejskimi pejzażami. Jako inspirację do takiego ujęcia artysta przyjął określenie „niebieskie ptaki”, które na początku XX wieku używane było w Rosji w stosunku do ludzi, których źródło utrzymania było nieznane. Artysta znał również doskonale powiedzenie, które w dosłownym tłumaczeniu z jidysz brzmi „fruwać po niebie”, czyli „dać się ponieść fantazji”.
7. Malarz z chęcią czerpał inspiracje z najbliższego otoczenia. Jako swoich modeli przedstawiał bardzo często członków rodziny, zaś tłem wszystkich scen jest Witebsk, przez co rozsławił to małe białoruskie miasteczko niemal na cały świat. Od dziecka fascynował się także wszystkim, co wiązało się z motywem cyrku. Podobnie jak Pablo Picasso, chętnie podejmował się tego tematu w malarstwie oraz w grafice.
8. W sztuce Chagalla widoczne są również bardzo wyraźne wpływy judaizmu. Motywy żydowskie stanowiły często tło dla wypowiedzi artystycznej malarza. Chagall przedstawiał w swoich obrazach elementy chasydzkiego świata, jednak jako dorosły nie był praktykującym Żydem.
9. Po śmierci żony Belli w 1944 roku, Chagall po roku związał się z gospodynią Virginią Haggard McNeil, z którą miał syna Davida. W latach 50. XX wieku przenieśli się do willi w Prowansji. Virginia opuściła konkubenta w 1952. 12 czerwca tego samego roku ożenił się po raz drugi, z Valentine Brodsky, którą zwykł nazywać Vava.
10. Marc Chagall zmarł 28 marca 1985 roku. Podobnie jak Amadeo Modigliani, z którym sąsiadował w czasie swojego pierwszego pobytu w Paryżu, przeszedł do historii malarstwa nie tworząc i nie należąc do własnej szkoły. Przebywając w Paryżu inspirował się orfizmem oraz kubizmem, lecz równocześnie wypracował swój niezaprzeczalnie osobisty styl, pełen mieniących się barw oraz magicznych, onirycznych pejzaży.
Ciekawe muzeum Marca Chagalla jest w Nicei. Z kolei grób artysty znajduje się w Saint-Paul de Vence, gdzie spędził ostatnie lata życia. Dzięki za ten ciekawy artykuł!