W roku 2016 przypada 500-lecie śmierci słynnego niderlandzkiego malarza, Hieronima Boscha. Z tej okazji dwie światowe instytucje: Muzeum Noordbrabants w mieście Den Bosch oraz Muzeum Prado w Madrycie zorganizowały wielkie retrospektywne wystawy poświęcone artyście, a także zrealizowały filmy dokumentalne, przybliżające tajemnicze i symboliczne wizje malarskie Boscha.
Muzeum Prado w Hiszpanii ma na swoim koncie interesujący film pt.” Ogród snów”. Dokument, zrealizowany przez zespół historyków sztuki, pisarzy, artystów oraz muzyków jest zbiorową analizą twórczości Boscha, reprezentowaną przez jeden z najsłynniejszych tryptyków, jakim jest „Ogród ziemskich rozkoszy”. W projekcie wzięli udział min. Orhan Pamuk, Laura Restrepo, Ludovico Einaudi, Michel Onfray, Salman Rushdie, czy Nelida Pinon. Dokument rozpoczyna się symbolicznym otwarciem drzwi do tryptyku. Gest ten zachęca widza do poznania obrazu, ale też do wzięcia udziału w opowieści, w której być może będzie mógł odnaleźć również samego siebie.
Hieronim Bosch, tryptyk Ogród ziemskich rozkoszy, 1503-1515
W Muzeum Prado, do końca września można podziwiać największą wystawę prac Boscha, w której skład wchodzą wszystkie najważniejsze obrazy oraz tryptyki, sprowadzone z różnych części świata specjalnie na tę wystawę. Realizację wyjątkowego filmu poświęconemu twórczości Boscha. Wpisuje się w bogaty program związany z obchodami 500 rocznicy śmierci malarza.
Hieronim Bosch, tryptyk Ogród ziemskich rozkoszy, 1503-1515, detal
Drugi film na temat zagadkowej twórczości Hieronima Boscha zrealizowało także holenderski Muzeum Noordbrabants. Tam, wystawa arcydzieł malarza już się zakończyła, jednak zespół organizujący ekspozycję postanowił stworzyć dokument pt. „Dotknięty przez diabła”. Członkowie zespołu, na czele z genialnym Matthjisem Ilsink, odwiedzili wszystkie muzea europejskie posiadające prace artysty. Obrazy poddane zostały skrupulatnym badaniom, przy użyciu podczerwieni oraz wysokiej jakości fotografii mikro, co pozwoliło na dokładne przyjrzenie się niezliczonym detalom i analizę skomplikowanego systemu znaczeń, jakim posługiwał się Bosch.
Hieronim Bosch, tryptyk Ogród ziemskich rozkoszy, 1503-1515, detal
Złożoność symboli i znaków, jakie upodobał sobie artysta jest niezwykle tajemnicza, często też złowroga i zagadkowa. Jeśli spojrzeć bliżej na dzieła Boscha łatwo dostrzec, że są one zbudowane z wielu małych, osobnych „portretów” i scen, rodem z surrealistycznych powstałych na początku XX wieku czy okładki Heavy-metalowego albumu z lat 70. Obrazy Boscha są bardzo surrealistyczne, gwałtowne, szalone i niejednokrotnie także brutalne. Mogą z łatwością sprawić, że oczy oglądającego otwierają się z wielkim zdziwieniem i przerażeniem, na myśl, że prace te nie są dziełem współczesnego artysty, ale powstały w XV wieku. Oba filmy pozwolą bardziej zrozumieć i prześledzić twórczość tego niderlandzkiego wizjonera.
Producenci obu filmów zapewniają, że niebawem trafią także do polskich kin.
